گرامی

در نسک(کتاب) #یادگار_زریران و #شاهنامه #فردوسی درباره پهلوان گرامی (در #پهلوی: گرامیک) چنین آمده است:

 

اَرجاسب، پادشاه #توران به ایران زمین یورش می آورد و سربازان و پهلوانان میهن پرست ایران‌زمین نیز با درفش کاویان که نماد استواری و پایداری ایرانیان بوده و انگیزه دلگرمی ایرانیان می باشد، به رویارویی آنها می روند و با دلاوری به پدافند از میهن می‌پردازند. میدان جنگ، کبود، و زمین پر زِ آتش و هوا پُر ز دود می شود

 

تورانیان که می دانند #درفش_کاویانی چه نخش بزرگی در دلگرم کردن سربازان ایرانی دارد، با کوشش فراوان، پیل و درفش دارِ اختر کاویانی را از پای در می آورند و درفش سرافراز ایرانیان بر زمین می‌افتد

 

بیفتــاد از دسـت ایرانیــــان

درفـشِ فروزَنــده ی کاویــان

 

#گرامی، پهلوان نامدار ایرانی که در گرماگرم نبردی جانکاه است، هنگامی که درفش کاویان را بر زمین افتاده می بیند، بی درنگ از اسب پیاده شده، درفش از زمین برداشته، گرد و خاک از آن زدوده، بر سرِ یک دست بلند کرده، دوباره به اهتزاز در می آورد

 

گرامى بدید آن درفش چو نیل

که افگنده بودند از پشت پیل

فرود آمد و برگرفت آن زِ خاک

بیفشاند از خاک و بِستُـرد پاک

 

سپاهیان ارجاسب که درفش را دوباره برافراشته می بینند، به سوی گرامی، پهلوانِ به اهتزاز درآورنده درفش کاویانی، یورش می برند. گرامی با دلاوری هرچه تمامتر، درفشِ پُر از زر و گوهر، زیبا، بزرگ و سنگین کاویانی را بر یک دست می گیرد و با دست دیگر به نبرد با پهلوانان توران می پردازد. ولی پهلوانان پرشمار پس از کوشش بسیار و نبردی سهمگین، دست پهلوان گرامی را با شمشیر می اندازند

 

به یک دست شمشیر و دیگر درفش

بگیرد بدان جا درفش بنفش

ازین سان همی افگند دشمنان

همی برکند، جان اهرمنان

ز هر سو به گردش همى تاختند

به شمشیر 《دستش》 بینداختند

 

پهلوان گرامیِ دلیر، با آنکه یک دستش را با شمشیر انداخته اند و خون از بازویش فَوَران می زند، برای آنکه درفـش کاویـان، این سمبل افتخار ایرانیان را پاسداری کند، اختر کاویان را به دندان می گیرد و با گُرزِ گرانی در دست ، به دریای دشمن میزند

 

درفش #فریدون به دندان گرفت 

همى زد به یک دست گُرز، اى شگفت!

 

ولی به فرمان ارجاسب، آن پهلوان دلیر را تیرباران کرده و تیری بر دِلَش می‌نشیند و او را همانگونه که درفش را در آغوش دارد از پای در می‌آورد

 

یکی تیر تیزی زدند بر برش

به خاک اندر آورد ، سر و اَفسرش

 

پس از آن، واژه گرامی در میان ایرانیان، برای ارجگزاری به کار برده شد

نام و یاد پهلوان گرامی و گرامی‌ها ماندگار و 《گرامی》